“Thủ phủ livestream” của Trung Quốc lụi tàn, cơ hội cho nhà bán lẻ Việt Nam?
Làng Beixiazhu, nằm trong khu chợ hàng hóa nổi tiếng nhất Nghĩa Ô, Chiết Giang, Trung Quốc, được coi là “thủ phủ livestream” khi từng là nơi hàng nghìn người tìm đến nuôi mộng làm giàu bằng nghề bán hàng qua livestream. Ở giai đoạn hoàng kim của “thủ phủ” này, người ta kháo nhau rằng chỉ cần mở điện thoại, thu nhập trong 3 ngày bằng người khác “cày” cả năm. Nhưng chỉ trong vài năm, Beixiazhu đã trở nên vắng lặng, với những cửa hàng đóng kín cửa và nhiều cư dân bỏ làng ra đi để tìm kiếm cơ hội mới.

Minh họa: Cuộc đua livestream “đại hạ giá”. Nguồn: Clickorder.com.vn
Từ “Thủ phủ livestream” tới “Làng hoang”
Cơn sốt bắt đầu từ khoảng năm 2019, khi livestream bán hàng bùng nổ trên các nền tảng video ngắn như Kuaishou Technology và Douyin (ByteDance). Beixiazhu, nằm ở ngoại ô thành phố Nghĩa Ô, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, thủ phủ bán buôn toàn cầu, trở thành bệ phóng lý tưởng cho những ai muốn chinh phục ngành công nghiệp đang phát triển mạnh mẽ này, với hy vọng có được cả danh tiếng lẫn sự giàu có chỉ sau một buổi livestream. Theo số liệu từ Hiệp hội Thương mại Điện tử Trung Quốc (2020), Beixiazhu thu hút hơn 13.000 cư dân cùng 1.000 công ty thương mại điện tử hoạt động, với 40 chi nhánh của các công ty chuyển phát nhanh.
Ngày nay, tàn dư của thời kỳ phát triển ấy vẫn còn hiện diện trong 99 ngôi nhà từng là nơi sinh sống của các “chiến thần livestream” tại Beixiazhu. Những biển quảng cáo ghi “siêu chuỗi cung ứng” và “sản phẩm livestream bán chạy” vẫn được trưng bày trên các cửa tiệm, và trên bức tường cũ kỹ còn hiện rõ một khẩu hiệu đã phai màu: “Không có ước mơ, tại sao lại đến Nghĩa Ô?”.
Thế nhưng, sự sôi động của ngày xưa đã biến mất. Các cửa hàng, trước đây tấp nập đóng gói đơn hàng, giờ đây hoạt động cầm chừng. Chủ một cửa hàng chỉ tay ra con đường hẹp trước cửa và cho biết nơi đây từng chật kín xe cộ và người livestream xuyên đêm. Ông cho biết nếu một sản phẩm nào đó hot, mọi người sẽ đổ xô vào, hạ giá để cạnh tranh. Cuối cùng, chẳng ai kiếm được gì và mọi thứ sụp đổ.

Biển quảng cáo các khóa livestream bán hàng vẫn còn treo kín trên các bức tường ở làng Beixiazhu nhưng thương nhân đã rời đi
Giảm giá để hạ bệ
Tình trạng cạnh tranh khốc liệt này, được gọi là ‘Juan’ trong tiếng Trung Quốc, một từ đã ăn sâu vào văn hóa kinh doanh của người dân địa phương những năm gần đây. Bắt nguồn từ thuật ngữ tiếng Trung có nghĩa là “sự thoái hóa”, ám chỉ cuộc đua không ngừng mà chẳng mang lại tiến bộ thực sự, khi mọi người hạ bệ nhau cho đến khi kiệt quệ.
Cuộc cạnh tranh khốc liệt đã gây nguy cơ phá hủy mục tiêu nâng cấp chuỗi cung ứng, và sự leo thang của tình trạng này là một trong những yếu tố thúc đẩy chính phủ Trung Quốc thay đổi chính sách kinh tế đột ngột vào cuối tháng trước. Các nhà lãnh đạo cấp cao kêu gọi tránh cạnh tranh “kiểu Juan” làm cho điều này xảy ra.
Sự sụp đổ của Beixiazhu là một lời cảnh báo cho ngành thương mại điện tử Trung Quốc, nơi đã bị cuốn vào cuộc chiến giá cả khốc liệt từ năm ngoái trong bối cảnh suy thoái kinh tế sau đại dịch và nhu cầu tiêu dùng nội địa suy giảm.
Những gã khổng lồ trong ngành thương mại điện tử từ Douyin đến Taobao và Tmall Group của Alibaba Group Holding đã điều chỉnh thuật toán đề xuất của họ để ưu tiên giá rẻ. JD.com đã phát động một chiến dịch trợ cấp lớn và tăng gấp đôi nền tảng mua sắm giá rẻ của mình. Nhà điều hành nền tảng mua sắm giảm giá PDD Holdings, đơn vị điều hành Pinduoduo và công ty xuyên biên giới Temu, đã tận dụng sự cắt giảm chi tiêu ở Trung Quốc để thu hút nhiều người tiêu dùng đang quan tâm đến giá rẻ, dẫn đến mức tăng trưởng đáng kinh ngạc 90% về cả lợi nhuận và doanh thu vào năm 2023.
Cuộc đua giảm giá không chỉ trên nền tảng số

Bên trong Chợ thương mại quốc tế Nghĩa Ô
Chợ thương mại quốc tế Nghĩa Ô, trung tâm bán buôn hàng hóa nhỏ lớn nhất thế giới, chỉ cách Beixiazhu mười phút lái xe, vẫn tấp nập người mua từ khắp nơi trên thế giới. Khu chợ này có diện tích 6,4 triệu mét vuông và bao gồm 75.000 gian hàng trong năm quận lớn. Số liệu chính thức cho thấy tổng số hàng hóa được bán ở đây là khoảng 2,1 triệu mặt hàng. Năm 2023, Chủ tịch nước Tập Cận Bình đã đến thăm khu chợ này trong một chuyến thị sát Chiết Giang do tầm quan trọng của nó đối với nền kinh tế Trung Quốc.
Theo số liệu của chính phủ, khối lượng xuất khẩu của Nghĩa Ô sẽ tăng 16% so với cùng kỳ năm trước đến hơn 500 tỷ nhân dân tệ vào năm 2023, với khoảng 121 tỷ nhân dân tệ đóng góp vào thương mại điện tử xuyên biên giới.
Nhiều hộ kinh doanh nhỏ ở đây vẫn đang vật lộn để kiếm lời trong khi chợ vẫn hoạt động. Một thương gia chuyên bán hàng cho khách hàng Đông Nam Á, Huang Qianqian, nói: “Ngành của chúng tôi thay đổi quá nhanh, dẫn đến nhiều hành vi không lành mạnh.”Cô ấy nói rằng tình trạng cung vượt cầu kết hợp với sức mua yếu là những vấn đề chính của ngành.
Không chỉ vậy, các nhà sản xuất trong chuỗi cung ứng cũng đang phải đối mặt với sức ép đáng kể. “Trước đây, chỉ cần vài đơn đặt hàng từ một số khách hàng lớn là chúng tôi kiếm đủ”, Zhang Jianhong, chủ một xưởng may quần áo ở Nghĩa Ô, nói. Tuy nhiên, chi phí nhân công và thuê mặt bằng tăng lên khiến biên lợi nhuận của cô giảm từ 40% xuống còn 10%.
Kinh doanh trực tuyến có thể là một con dao hai lưỡi đối với các nhà cung cấp như Zhang: việc đăng tải hình ảnh trực tuyến giúp thu hút khách hàng mới và cũng cho phép các đối thủ sao chép hàng hóa và giảm giá. Mặc dù Zhang nói rằng mục tiêu của công ty cô là tạo ra sự khác biệt bằng cách ưu tiên các sản phẩm thiết kế, nhưng “Mục tiêu của chúng tôi trong vài năm tới chỉ là làm sao để trụ được.”
Theo chuyên gia chiến lược Everbright Securities International, Kenny Ng Lai-yin, hiện tượng juan sẽ không biến mất trong thời gian ngắn. Ông nói rằng lo ngại về giảm phát tiếp tục và nhu cầu tiêu dùng vẫn yếu. Mặc dù các giao dịch được thực hiện trên các nền tảng thương mại điện tử, nhưng lợi nhuận của cả người bán và nền tảng đều bị áp lực.

Các “chiến thần livestream” trong một cửa hàng phụ kiện ở Nghĩa Ô
Cơ Hội Cho Các Nhà Bán Lẻ Việt Nam
Sự cạnh tranh khốc liệt về giá cả tại Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp nội địa mà còn mở ra nhiều cơ hội cho nhà bán lẻ Việt Nam. Khi các nhà cung cấp Trung Quốc hạ giá để cạnh tranh, các nhà bán lẻ Việt có thể dễ dàng thương lượng để mua hàng với giá tốt hơn, từ đó cải thiện biên lợi nhuận. Điều này đặc biệt có lợi trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng tại Việt Nam đang tăng, giúp các nhà bán lẻ có thêm nhiều lựa chọn và sự linh hoạt trong nhập hàng.
Tuy nhiên, sự bùng nổ của mô hình livestream giảm giá tại Trung Quốc cũng là một lời cảnh tỉnh cho các doanh nghiệp Việt Nam. Việc chạy theo xu hướng này mà không có sự nghiên cứu kỹ càng có thể dẫn đến rủi ro về lợi nhuận và chất lượng sản phẩm. Các nhà bán lẻ cần cân nhắc cẩn thận chiến lược của mình, tránh sa vào “cuộc đua xuống đáy” về giá cả mà không tạo được giá trị thực sự cho người tiêu dùng.
Lời Khuyên Và Liên Hệ Với ClickOrder
Trong bối cảnh thị trường phức tạp như vậy, việc lựa chọn đối tác đáng tin cậy để đặt hàng từ Trung Quốc là vô cùng quan trọng. Tại ClickOrder, chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ order chuyên nghiệp, giúp các nhà bán lẻ Việt Nam mua hàng an toàn, hạn chế tối đa rủi ro về hàng lỗi, hàng nhầm. Bằng cách hợp tác với ClickOrder, bạn có thể yên tâm về quá trình nhập hàng từ Trung Quốc mà không lo lắng về các chiêu trò từ phía nhà cung cấp.
Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay qua Hotline: 0964.055.906 để tận hưởng dịch vụ đặt hàng chuyên nghiệp và giải pháp tối ưu nhất cho doanh nghiệp của bạn!